Tegenwoordig worden schilderijen – als ze al worden ingelijst – vaak voorzien van een sober kader. Het idee daarachter is dat het accent op het schilderij zelf komt te liggen en niet op de prachtige sierlijst. Daar valt natuurlijk iets voor te zeggen. Momenteel kun je online de meest elegante lijsten kopen, zodat je jouw kunstwerken extra goed kunt laten uitkomen. Maar als jij de voorkeur geeft aan mooie en weelderig versierde schilderijlijsten, dan kun je beter eens bij een antiquair of tweedehandswinkel langsgaan.
Schilderijlijsten uit de Renaissance
In de late middeleeuwen werden schilderijlijsten gemaakt van houtsnijwerk, dat rijkelijk verguld en gelakt werd. Deze prachtige lijsten waren gebaseerd op de architectuur van die periode en werden gemaakt onder toezicht van de schilder zelf. Daardoor vormen deze lijsten één geheel met het kunstwerk dat ze omsluiten. De kans dat je een van deze meesterwerken aantreft is klein, maar als je zo’n oude lijst van topkwaliteit vindt, dan kun je miljoenen euro’s rijker worden.
De vroegmoderne tijd
Later werden schilderijlijsten gemaakt door meubelmakers. Ook zij maakten gebruik van houtsnijwerk om een schilderij van een mooi frame te voorzien. De lijst werd nu echter niet meer specifiek op het kunstwerk afgestemd: er ontstonden standaardlijsten, elk met hun eigen combinatie van ornamenten, hoeken en sierbogen. Als je tweedehands gaat winkelen kom je mogelijk vergulde lijsten tegen die in Frankrijk populair waren, of zwarte ebbenhouten lijsten die vooral in Nederland gewaardeerd werden. Ook lijsten in barok-, rococo-, en regency-stijl zijn nog steeds te vinden.
De 19e eeuw
In de 19e eeuw werden lijsten ook van andere materialen gemaakt dan enkel van hout. Zo werden er kaders vervaardigd uit bijvoorbeeld gips, papier-maché of paté. Omdat dit soort lijsten en masse geproduceerd werden, waren ze betaalbaar voor veel huishoudens. Later in de eeuw begonnen de impressionisten te experimenteren met het zelf maken en aanpassen van de lijsten voor hun schilderijen. Dergelijke lijsten zijn moeilijk te vinden en daarom uniek.
